Ramadan 2025
Według obecnych przewidywań* w 2025 roku Ramadan rozpocznie się wieczorem w sobotę, 1 marca, a zakończy się w niedzielę, 30 marca. Należy jednak pamiętać, że dokładna data początku i końca Ramadanu zależy od obserwacji księżyca (tzw. hilal) i może się nieznacznie różnić w zależności od kraju czy regionu.
Spis treści
* Informacje oparte są na obliczeniach astronomicznych – oficjalne potwierdzenie następuje zwykle tuż przed rozpoczęciem Ramadanu, kiedy obserwuje się pierwszy cienki sierp nowego księżyca.
Ramadan (także pisany jako Ramadan lub Ramazan) to najświętszy miesiąc w kalendarzu islamskim, w którym muzułmanie na całym świecie poszczą od świtu do zmierzchu. Dla turystów podróżujących w tym okresie do krajów muzułmańskich ważne jest przestrzeganie miejscowych zwyczajów i okazywanie szacunku. Poniżej kluczowe kwestie, o których warto pamiętać:
1. Post i jedzenie w miejscach publicznych
- Post trwa od wschodu do zachodu słońca. Wierni nie jedzą i nie piją (nawet wody) w ciągu dnia.
- W niektórych krajach (zwłaszcza w konserwatywnych regionach) może obowiązywać zakaz jedzenia, picia i palenia w miejscach publicznych. Złamanie tych zasad przez turystę może skutkować nieprzyjemnościami, a nawet karami finansowymi lub prawnymi.
- Mimo wszystko, w wielu krajach turystycznych (np. w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Tunezji, Maroku, Turcji) hotele i niektóre restauracje w strefach turystycznych pozostają otwarte w ciągu dnia – często jednak w ograniczonym zakresie.
2. Godziny otwarcia sklepów i atrakcji
- Zmiana godzin pracy: w okresie Ramadanu wiele instytucji, sklepów, atrakcji turystycznych czy urzędów pracuje w innych, często krótszych godzinach.
- Wieczorne ożywienie: życie towarzyskie i handlowe może przenosić się na późne godziny wieczorne i nocne, zwłaszcza po iftarze (wieczornym posiłku przerywającym post).
3. Ubiór i zachowanie w miejscach publicznych
- Ubiór: W krajach muzułmańskich zaleca się ubieranie w sposób skromny – szczególnie podczas Ramadanu może być to jeszcze bardziej oczekiwane. Lepiej unikać odkrytych ramion, krótkich szortów czy głębokich dekoltów (zwłaszcza poza strefami typowo turystycznymi).
- Zachowanie: W czasie postu wielu muzułmanów stara się unikać gniewu, przekleństw czy głośnego zachowania – jako turysta także warto zachowywać się ciszej i z większą powściągliwością. Niektóre formy zabawy (np. głośne imprezy) mogą być ograniczone w tym okresie.
- Publiczne okazywanie uczuć: W wielu krajach muzułmańskich jest ono ogólnie nieaprobowane, a w trakcie Ramadanu zwykle jeszcze bardziej ograniczane.
4. Iftar i Suhur
- Iftar – posiłek po zachodzie słońca, gdy muzułmanie przerywają post. Jest to często ważne wydarzenie rodzinne i towarzyskie.
- Suhur – posiłek spożywany tuż przed wschodem słońca (przed rozpoczęciem postu).
- Turyści często są mile widziani do uczestnictwa w iftarze (np. w hotelach lub restauracjach organizowane są specjalne bufety). Warto jednak pamiętać o odpowiednim zachowaniu i kulturze przy wspólnym stole.
5. Kultura i zwyczaje religijne
- Modlitwa: W czasie Ramadanu zwiększa się częstość wizyt w meczecie. Pora wieczornej modlitwy bywa dłuższa (modlitwa tarawih). Możesz zauważyć zamknięte sklepy w okolicach czasu modlitwy.
- Jałmużna (Zakat): Ramadan jest też okresem wzmożonej dobroczynności. W różnych miejscach mogą być organizowane rozdawania posiłków ubogim.
- Święto na koniec Ramadanu (Eid al-Fitr): Trwa kilka dni i jest radosnym świętem. Jeśli pobyt turysty przypada na ten czas, można spodziewać się wielu festiwali, uroczystości, ale i tłumów na ulicach oraz w centrach handlowych.
6. Praktyczne wskazówki dla turystów
- Szanuj miejscowe zwyczaje: Staraj się nie jeść, nie pić ani nie palić w miejscach publicznych w ciągu dnia (zwłaszcza w bardziej konserwatywnych krajach).
- Sprawdź regulacje prawne: W niektórych państwach mogą obowiązywać konkretne przepisy karne za spożywanie jedzenia czy palenie w miejscach publicznych w czasie postu.
- Dopasuj plany do nowych godzin otwarcia: Zwróć uwagę na zmienione harmonogramy sklepów, muzeów, atrakcji turystycznych czy komunikacji miejskiej.
- Korzystaj z gościnności: Wiele miejsc organizuje tzw. “iftar bufety”. W hotelach możesz otrzymać śniadanie przed wschodem słońca (suhur) lub zamówić jedzenie w pokojach.
- Zachowaj cierpliwość: Pod koniec dnia, zwłaszcza tuż przed iftarem, niektórzy miejscowi mogą być bardziej zmęczeni czy rozdrażnieni (brak jedzenia, picia i nikotyny). Po iftarze atmosfera się ożywia.
- Ubierz się skromniej: Warto mieć przy sobie szal lub lekką chustę, by w razie potrzeby okryć ramiona czy głowę (np. odwiedzając meczet lub inne miejsca kultu).
Podsumowanie
Podczas Ramadanu w krajach muzułmańskich przede wszystkim liczy się szacunek do miejscowych praktyk religijnych i zwyczajów. Turysta nie musi sam pościć, ale powinien unikać ostentacyjnego jedzenia, picia czy palenia w miejscach publicznych w ciągu dnia. Warto także dostosować się do bardziej zachowawczego ubioru i spokojnego stylu bycia.
Dzięki takiej postawie można nie tylko uniknąć nieporozumień, lecz także lepiej poznać lokalną kulturę, doświadczyć wyjątkowej atmosfery Ramadanu oraz wieczornych uroczystości iftarowych.